'

Tuesday 24 June 2014

MALAYSIA MCF/ MRO MEMBER CHIANNA

 Editorial 
  
Fellowship hetia a kal hran takah leh sumpai inremsiamna neih a nih takah chuan mahni member hriatchian a ngai ta a. Eng emaw palh kan tawhin in tanpui vek tur chu kan ni miau mai mahse thil tha kan ti emaw kan tih laiin  midang ram ri kan va nawr hi a lo ni reng thei bawk. Chuvangin kan member a ni tih chiang taka kan hriat theih nan Chhiatni fee leh member fee pek-na bu/ Record-bu enin hruaituten uluk tak leh fimkhur takin an thliar hrang mek a an zo thawkhat  tawh a ni.

Pathian zarah member kan thahnem a, athen kan inhriat chian laiin athen hriat loh palh a awm theih a, mahni ngei pawn in-report thei hial ila a tha hle ang.          
  
Member nih chianna chu Chhiatni fee leh member fee pek-ah hian a ni ber a, chu mai bakah inkhawm thin te, Malaysia MCF thiltihnaa tel thin te, sawma pakhat pek te chu member nih chianna pakhat a ni. Sunday kan “Off” thei lo a nih pawhin Malaysia MCF member kan nih chianzia thil pakhat khat a tihlan te hi a pawimawh em em a ni. Bak ang maia mi ten he pa/nu hi khawi lama lawi nge a nih ti turin awm loh a tha. Hmelma hi an hlauhawm lova mahse thian anga lang, leh lama awr sen leh lama awr dum-ho hi an hlauh awm hle a an lakah tawng fimkhur a tha bawk. Tin, thu dik tak hriat tumin kan thu tluk nanaah awm tawp hi a him ber.  Chutilo chuan  mi rinhlelh  kaiin kan awm reng palh ang e.    
  
Branch leh Cell group te kan kual tawh a ni a,  June 15, 2014 sunday khan Combined Meeting thut a ni. Tumbuk branch, Johor branch leh Cameron highland branch atang ten palai an rawn kal  thei a kan thawhho zel dan tur leh Malaysia MCF tana thu pawimawh tak tak te rel a ni.
 
Kan member Lung in tangte pawh Pastor hova kan kual mek a ni a Thailand ram ri thlenga va kala member tang te va kan tum a ni.(Palai,  June 22, 2014)

Police Cheng Pek Chungchang leh Insurance

                                                                                                 Pu Josiah, Coordinator
   Malaysia ah hian in man boruak a awm deuh reng a. In man boruak hi reh lam aiin a la awm reng hmel hle a ni. Police ten an man che a tihluihna (by force) a pawisa an chawitir che chuan Malaysia Anti-corruption Commission (MACC) hnenah thu thlengin a report theih a. Police te hi thiamloh chantir an nih chuan action lak a dan ang a hrem theih an ni.
     Tihluihna avang a police hnen a cheng I pek chung chang MACC hnenah I report dawn chuan heng a hnuai a point te te chhinchhiah la tichuan  mumal takin hma an la thei ang.
1. Eng tik ni (date) ah nge police in an man che (a dar zat thleng I hriat theih chuan a tha).
2. Khawi hmunah nge an man che?
3. Police hming, batch number, motor number, motor bike number emaw pakhat khat hriat ngei tum la.
4. Police in eng vangin nge cheng an dil che? Entir nan, intlanchhuah nan a ni em?
5. Cheng eng zat nge an dil che a eng zat nge I pek?
6. Lo hmutu emaw hriatpuitu (witness) emaw pakhat khat I neih theih chuan a tha bawk.
  Heng a chung a point hrang hrang te hi I chhinchhiah a I hriat theih chuan MACC hmalakna atan a tangkai thei hle dawn a ni. Report petu te hi him tak a an awm theih nan an chanchin thup sak (confidential) an ni dawn a. Amaherawh chu, kei mah ni zawk in kan report thu kan puan zar chuan min veng him thei dawn lo a ni. Tawng kain emaw, face book, twitter, you tube etc. ah te post loh tur tihna a nih chu.
   Hriat atan tha chu Malaysia ram danah  police a duty lain a pocket ah RM. 50 ai tam a pai tur a ni lo tih hi a ni a. Duty lai police in a ip te (pocket) a RM. 50 ai tam a kawl  chuan thu zawh fiah theih reng a ni. Police in emaw immigration in emaw an check dawn reng reng chein an card hmuh (show) hmasa phawt turin a sawi theih a chu chu kan right pawh a ni bawk.
Insurance chung chang
   UNHCR hma lakna in Remedi insurance lei theih a ni dawn a. He mi program hnuaiah hian insurance kawng chi hnih a awm a. Chung insurance chi hnih te chu:
1. Group Hospitalization Scheme (GHS): Group Hospitalization Scheme (GHS)  ah hian mi pakhat tan kum khat chhung RM. 120 pek tur a ni dawn a, chhungkua (family) member pa 5 tan RM. 140. Chhungkua member pa 5 in a huam chin chu nu leh pa, kum 18 hnuai lam fate 3 an ni. Tichuan, hmethai/parawl (single parent) chhungkua in a huam theih chu nu emaw, pa emaw leh kum 18 hnuai fate pa 3 an vaiin member pa 4 an ni dawn tihna a nih chu. Chhungkua member pa 5 ai tam tan pakhat  zelah RM. 20 chawi tur a ni. Kum 18  tling faten mahni tan a hran a lei a ngai a. Kum khat hi calendar kum (calendar year) a chhiar tur a ni.
  He insurance lei hi lei ni atang ni 60 hnuah chauh hman tan theih a ni dawn a mahse accident chung changah erawh chuan chawpchilh taka hman nghal theih ani. Chhiat tawh chung changah family pa 5 chin in a sum dawn theih zat chu RM. 10,000 a ni a, hei hi an chhungkua pa 5 tan bithliah zat a ni a, a ai tam a sen theih tawh loh. Tichuan, chhungkua pa 5 ai tam chhiat tawh palh a sum dawn theih zat chu RM. 12,000 a ni anga a ai tam hman theih a ni tawh lo ang.
2. Group Perosnal Accident Insurance (PA): He insurance hi Group Hosptialization Scheme (GHS) lei tawh hnuah chauh lei theih a ni. Kum khat chhung tan mi pakhat  zel in RM. 11.50 a chawi belh ang. PA lei tu in accident a tawh palhin a ban emaw, ke emaw a hloh palh a nih chuan sum tam zawk an dawn theih phah dawn a. Tichuan, PA insurance hnuai a mi a lo thih emaw dam chhung piangsual emaw a nih palhin RM. 23,000 a dawng anga, thlanmual manah RM. 2,000 leh medical senso atan RM. 2,000 a dawng thei ang.
Insurance reng reng hi UNHCR leh Assylum-seeker card nei tawh ten an lei thei anga sawrkar damdawi inah chauh pawm a ni. Damdawi inah I UNHCR card an check atang insurance I lei tih an hre thei mai dawn a. Insurance I lei chuan hospital a I in admit hunah pawh pawisa deposit a ngai tawh lo ang.  Insurance hian damloh vang a damdawi in a mu te chauh a huam dawn a damdawi in a admit ve lo (out-patient) a huam tel ve lo. He insurance hi July 1, 2014 a hman tan theih tur a bei sei a ni a lei tawh tawh chuan mi in insurance sum hmang tangkai lo mahse pawisa lak kir (refund) a ni tawh lo ang. (Palai June 22, 2014)


 KEIMAHNI  
 Fimkhur tur: Hospital Kuala Lumpur (HKL) damdawi in a kan kalin Registeration  hmuna kan va in register hunah Immigration Office-ah va in report tura min lo ti a nih chuan va kal miah loh tur a ni. Community dang a mite man an lo tawk tawha chuvangin chutia min lo ti a nih chuan damdawi in dangah va kal mai kha a tha ber a ni.

Chhiatni fee leh member fee:  Chhungkuaa nu emaw, pa inemaw chhiatni fee an pek chuan chhungkaw aiawha pawm a ni. (Unau piang tlangte pawn a hrana pek tawh tur a ni.) Member fee chu nau piang hlim atanga pek vek tur a ni.

Branch tina memberte hriat tur: Tumbuk branch, Johor branch, Cameron branch a memberten mahni branch ah member fee thun tawh tur a ni. Chhiatni fee erawh Malaysia MCF, KL a thun tur a ni.

Nausen Baptisma: Pu Lalnunthara leh Pi Zai Than Thuami te fanu Susanah Vanlal Nun Sangi (20.05.2014) chu Rev. Lwan Maunga’n sunday khan a baptisma a ni.
Inkutsuih: Tv. Zosangzuala leh Nl. Lalrinpuii te chu June 15, 2014 sunday khan Kristian dan thianghlim hmangin  Rev. Lwan Maunga’n a kutsuih.

Website: He tah hian thu tha tak tak kan rawn post thina i rawn lenglut ve thin dawn nia. zokawtchhuahpalai.blogspot.com





 

DEPRESSION

                                             Ramchhanthanga
   Mizo te zingah, a bik takin thalaite-ah depression hi a hluar ta em em mai a, kum naupang tak tak te mahni nunna laa thlan thim lam an liam ta nguah nguah mai te hian he natna (depression) hlauhawm tak hi en lian mai mai chi a ni lo tih a tichiang awm e.
Engnge ni Depression chu?
Depression chu mood off leh nguai reng hi a ni deuh ber mai. Chutia an ngui reng avang chuan an rilru mai ni lo an taksa leh an land an thlengin a lo tuar phah thin a ni. Mood disorder-ah hian chi 3 a awm a, chungte chu:
1.    Unipolar     : Mood off ngun tak.
2.    Bipolar    : A change Mood off , a change active tak
3.     Dysthymia    :  Mood off reng mahse nasa em em lo
Depression awm theihna chhan:
1.    Mal viau-a inhriat vang te.
2.    Vua leh vang neih tawk lo-a inhriat avang te.
3.    Chhung te leh hmangaihten an thihsan a vang te.
4.    Ngaihzawng emaw, nupa kar thu buai vang te.
5.    Sum dinhmun lama harsatna awm vang te.
6.    Natna benvawn vei vang te, eg: Cancer, Heart disease etc.
SYMPTOMS:
1.    Mahni leh mahni ingaih hlut lohna.
2.    Phur lohna.
3.    Chaw ei tui emaw ei tam thut.
4.    Zan lama thil ei kal thut.
5.    Insomnia: mut theih loh, a bik takin zing thawh hma.
6.    Hypersomnia: mut chhuak reng.
7.    Thinrim, thinchhia.
8.    Taksa rit thum, chau, taksa na thum.
9.    Mahni leh mahni indem reng, indah pawimawh loh.
10.    Zu in hnem, buaina siam.
11.    Chhan hriat loha tha na, lu na leh pum na.
12.    Mahni intih nat duhna rilru put.
13.    Thih chak riauna rilru put.
14.    Lungngaih em emna atanga hlim thut.
15.    Mahni nun hial lak duhna rilru put.
Heng kan tar lan tak symptom  nei kan lo awm hlauh a nih chuan PSYCHIATRIST pan hi a finthlakin nun chhan nan a pawimawh hle. Depression hi manage theih a ni a, thalai-ah phei chuan treatment hi a effective em em  a, a chunga kan symptom tarlan no. 12 atanga 15 thleng nei tan phei chuan a rang lama tanpuina koh hi a pawimawh takzet zet a ni.(Palai June 22, 2014)

Tuesday 17 June 2014

Missionary chawm nan thla tin Rm. 50 tiamte

1. Pu Ngursaithuama
2. Nl. Suzy
3. Tv. C. Thara
4. Pu Lalrinsanga
5. Pu C. Lalengmawia
6. Rev. Lwan Maung
7. Pu Edenthara
8. Pi Lalpari
9. Pi Zopari
10. Pi Sikul Dinthangi
11. Nl. L.C Sangi
12. Pu Lalramthlenga
13. Nl. Darthangpuii
14. Pu Ramchhanthanga
15. Pi Lalengzami
16. Nl. Lalchhanhimi
17. Pu Lalchhuanmawia
18. Nl. Lalbuatsaihi
19. Pu James K.Malsawma
20. Tv. K. Lalbiakthanga
21. Tv. Lalhunnghaka
22. Tv. Vanlalfaka
23. Nl. Lalhlimzuali
24. Pu V. Laltlankima
25. Tv. Jedidia
26. Pi Laldingngheti
27. Tv. Lalpekzela
28. Tv. Lalnunfela
29. Pu Zoremsiama
30. Pu Tluangtinsawna
31. Pi Lalenpari
32. Pu Chanchinthahrilmawia
33. Pu RD Puia
34. Pu Kawlngheta
35. Pi Tharveti
36. Pu Vanlalthianghlima
37. Nl. Sapneli
38. Pi Lalneihpari
39.  Mama
40. Tv. Lalchhuangpuia
41. Pu. H. Biakliana
42. Pu K. Vanlalnghaka
43. Nl. Elizabeth Siamtei
44. Tv. Lalkulhpuia
45. Tv. Lalrinliana

Zo Kawtchhuah Piancham Program Hmang

ZKC tia kan koh mai thin Zo Kawtchhuah pawh kum 9 a lo ni ve reng tawh a, kum 9 chhungin harsatna chi hrang hrang a paltlang ve ngei ang le! ZKC June 12 sunday hnaih ber June 8, 2014 sunday Malaysia MCF inkhawm-ah ZKC piancham program hman a ni a, he mi ni denchhana thu inziaksiak lawmman la te lawmman sem a ni. Lawmman pakhatna “Taimakna” by Pu  J.Lalengkima, lawmman pahnihna “Hmathlir tihzauh” by Tv. Lalnunpuia, lawmman pathumna “I hun i hmang tha em?” by Pu  Josiah ten lawmman  an dawng. Literature sub committee chairman Pu Joseph Saia’n lawmman hlan na a nei. RM. 300, RM.200, RM.100 theuh hlan an ni.
   Lawmman pakhatna thuziak “Taimakna” tih chu lawmman dawngtuin chhiar chhuahna  a nei. Literature sub committee secretary Pu Edenthara Varte -an ZKC chanchin a sawi. Mipui “Aw” tih program zep tel  a ni a, mipui lam atang ZKC leh Palai chanchinbu an hmuh dan leh an ngaih dan te an sawi, tin, rawtna tha tak tak te pawh an rawn neia inkhawmten ngaihthlak man hla an ti hle. Kan chanchinbute hi chhuah chhunzawm a tan tha kan la tizel em tih zawhna chu sawiho a ni a, kan tangkaipui hle a chhuah chhunzawm zel tha kan titlang. Inkhawm mi-154 kan ni.

Johor Bahru-ah Bial fang
   Malaysia MCF EC rorel angin June 7, 2014 tlai khan Johor Bahru a Kristaa kan unaute chu han kan turin Pastor Lwan Mg leh President Pu Ngursaithuama, Pu Zoremsiama, Zaithiam Nl ZT Sangi te nen kan kal a, Johor Bahru MCF President Tangka Puia leh Pu Vulmawia ten min lo hmuak, Pu Kima inah min hruai lut nghal a, kan han inhmu chu kan hlim tlang em em mai a ni. Zanriah tuihnai tak min lo buatsaih sak a, puar el-awl a kan ei hnu chuan Johor Bahru MCF EC memberte nen zan lamah inkawmhona kan nei a, in hmaizahna leh thu zep awm miah lovin kan inkawm. Pu Ngursaithuama'n min hruai a, zawhna leh chhanna hun kan hmang a zing dar 1:45 ah kan bang thei tawk a ni.
       June 8, 2014 zing tuk ni eng mawi takah Pu Kima leh a chhungte nen chawhlui kan kil hova, inkhawm turin kan in buatsaih leh a, kan Pastor chu bial a lo zu fang deih mai a, ei leh in aiin Pathian thu a lo ngai pawimawh zawk a, tlai deuh maiah a rawn haw a, a ei kham hnuah Johor Bahru MCF biak in kan pan nghal a, chhun dar 2:00 atangin Pathian biak inkhawmna chu kan hmang tan. Inkhawm hruaitu Tangka Puia a ni a, Naupangte hun kan hmang a, Nau lawmna  hun kan hmang bawk, Sacrament kil hona leh Pastor hnen atanga Pathian thuchah ngaihthlakna kan nei leh a, Nl. ZT Sangi hnen atangin Pathian fakna hla kan ngaithla leh a, kan hlim tlang hle a ni. Johor Bahru MCF buatsaih chawhlui chu inkhawm zawng zawngte nen kan kil hova, tlai leh puarin kan awm a ni ber a ni.
     Kan lawm em em mai chu Johor Bahru MCF unaute hi inkhawm an ngaih hlutna leh an ngaihpawimawhna hi a ni a, an hruaitute chuan memberte inkhawm an kal kim loh hlauin sum sengin an in phone kual a, tan an la em em mai kan hmuh hian entawn tlak tak an ni. Johor Bahru MCF hruaitute hi Pathianah thahnem an ngai a, hma pawh an sawn hle a ni. Kan haw hun chu a lo thleng leh der mai a, an hruaitu ten bus stand thlengin min thlah a, inhmuh leh chak ngawih ngawihin kan in mangtha ta a ni. (Reported by Pu Zoremsiama)

BB Cell group Inkhawm

Bukit Bantang Cell group InkhawmBukit Bintang cell group inkhawm chu tih dan pangngai angin Nilai zan dar 9:00-ah inkhawmna  hman thin a ni  a. Dt. 11/06/2014 nilai zan atang khan Pastor quarters zau tha takah inkhawmna sawn a ni.  Mi-54 an inkhawm thei a  inkhawm a nuamin thlaurau thianghlim chen chilhna an chang a an hlim hle a ni.  Tv. C. Thara a sermon a Malaysia MCF Evan tia an lo koh thin chu a phu tak meuh mai. A ni hi Pudu cell group atangin min rawn inkhawmpui tang tang thin a, Pudu cell group aiawh pawh kan ti thei awm e. A khat liam bawka a  sermon a nung hle a ni.
    Lung in tang tan te, damlo tan te, Ramthumna kal chhuakte tan, harsatna tawkte tan, UN lamah kan thlen chin theuhah hma kan sawn theuh theih nan te leh thupui chi hrang hrang hmangin tawngtai rualna an nei. Lung in tang mi-20 kan nei a, an vaiin kan chhawm vek mai a ni. 
  

Office Devotion   Office Devotion chu Nilaithawhtan zing dar 10:00 ah hman thin a ni a, eng engemaw avangin thla hnih dawn lai chu kan hmang thei tawh lo kha a ni. Mahse Pathianin hma min hruaia kawng min hawnsak leh avangin dt.12.06.2014  nilaithawhtan zing atangin Devotion  hman tan leh a ni.
  Kan tui tlang hle a ni ang dar kar khat zet hunserh kan hmang a, Pathian remruatna makzia leh a thil tum makzia kan nunah a lang zel a, mak tiin a hming kan fak a ni. tawngtai rualna kan nei bawk.

 HRIAT TUR
    Pathian zarah Malaysia MCF hian Office te, Pastor Quarters te kan nei leh tawh a, mahse a hming hi kan sawi sual fo thin. Quarters kan tivek mai a, tum khat pawh Pa pakhatin a thianpa chu khawiah nge i awm a tia, Quarters ah tiin pakhatin a chhang a, a nih ka rawn kal dawn nia a ti a.  Pakhat-in Office ah a nghak a, pakhat chuan Quarters lam panin a lo nghak ve a. An in hmu lo rei khawp mai. An Quarters tih kha in ang tlat lo a. Tihsual palh a awr (awl) ve reng a ni. Pastor Quarters/ Office dik chat chata  sawi theih  kan tum theuh dawn nia.
Pastor Quarters Address: Hicks Flat, No.62, 3B,
                                    Jalan Changkat, Bukit Bintang,
                                    50200, KL Malaysia  (KK (or) 7/11 bul)

Office Address:          No.90-B, 1st floor,
                               Jalan Alor, 50200,
                               Kuala Lumpur, Malaysia

 Thutthleng 130 Lei: Member ten Malaysia MCF tan thilpek an rawn pe zela mamawh tam tak lei a ni tawh a. Mamawh tam tak kan la nei a ni. Chair 130 chah chu nilai tlai khan a rawn thleng a, pakhat hi RM.26 man a ni a, mi tam takin rin ngamna in pek an intiam a ni. Chair man petu/ tiamtute: (1) Tv C Thara  Chair 4, (2) Laldingngheti Chair 2, (3) Pu Lalramtiama (Rampuia)USA  Chair 10, (4) Pu Vanlalsawma  Australia  Chair 10  (5) Nl. Khawlliana Chair 2 te an ni.

ROSE AI AH HMEICHHIA KAN TIH FO HI

    Joney Lalhmingmuana
    Rose tih thumal lam rik tawh chuan khua hmungailo mitdel te pawn a rimtuizia leh a changhriam chhun natzia chu a hai bik lo. Chung mite aia kan vanneih lehna chu a mawina dik tak mitthla thei tura kan hmuh theihna hi ani.. William Shakespeare meuh pawn “ par tin te pawhin mawi leh rimtui an tih tur rose par lo eng e awm chuang ang le” tiin a lo au chhuahpui ve tawh thin kha. Rose za hrang chuang awm te hian lal- na ram hran leh nihna hran theuh an nei a, a thenin kawppui kan thlan niah min tawiawm a, a thenin rimtuina in min hual a, a thenin damna dawi min pe a, hmun tam zawkah te chuan kan riltam hlauin kan pum a hraipuar thin a nih hi…. Mawina an pian ken chu an lal lukhum a nia thu an neihzia a entir a ni. Rose chi hrang hrangte mawina lal tiang chuan zahawmna leh thiltihtheihna a tar langa par dang mawina sawm ngai loa induh leh zakzum thei tak an ni. Rose par te hi nisen anga sa thinrimna hnuai a par an chhuakna phena an mawina  a thilhtih theihzia chu hringmit bang a bo lo hle.
   Hriak rim tui tak te pawhin an tluk ngailoh tur, rimtuina ram nei zau ber chu Rose te hi an ni. Rose chi hrang hrangte hian mahni rim duhtawk ngailo hring fate tan chhia leh tha hriatna pawhin a chhun keh zawh loh khawp tur rim tui tak min chhawma, an rim tuina chu kan zahawmna a nia kan chhungril bawlhhlawh leh rimchhia tak khuh botu an lo ni. Nawmna chen zo lal hrawt khawkheng te pawn rose, Egypt lal nu Cleopetra(i), mawina leh duhawmna phena pawisawilo ram leh chhungkua then hrang thiam thisen chhuah- tu nunrawng hling zum tak chu a parmawina in a hliahkhuh avangin an hmuh hmaih fo thin ang deuh hian rose te pawh hian dim dawi an ngaihzia leh  an laka fimkhur a tulzia fiah duh tute hmaah an zam ngai lo hle. An parmawina leh rimtuina tlantuten an tih lungawiloh hun a piang a thisen chhuah chakna chhapah a chhunna bial val kulha a tur fantir thin an ni.
    An hlut lai tak leh tangkai lai tak chuan ro hlu ber ang maiin chungnung takin kan vawng thina an pawimawihna a lo chuai tak avanga bawlhhlawh- bawma kan khung liam mai hi an phu ve reng vang em ni le……? Oooo rose..Ooooo rose hei hi lo hre rawh, “I mawina chuan mite mittlung tawh lo mah se, I rimtuina erawh chuan chhungril mai nilo mut theih loh suangtuahna thleng a hawlh tlang thin vang a ni… Hnawl I nih dawn pawh a hnar leh hmui hma- ah lalna I chan leh thin ni… Thinlai damlo te pawh I mawina chuan a hnem dai thiama van ruah ang a mittui sur te pawh I rim tuina chuan a chhawk zang khai thin a nih hi….” Mahse; I par mawina phen a changhriam tak, mi te chhun thi thei khawp tura zum, kha ngaihthah tir ngai suh!. Parmawina chu hlauh tawh mahla rimtui tak I neih chhung chuan midang tamtak nangmah vawng chak em em tu an awm a ni. Eng mah loah in ngai ngai suh la eng emaw aia hlu I nihzia kha lanchhuahtir tum zawk ang che. I lo duan lawk sa mumang ramah chuan cheng thei lo mah la khawvarin a nghak reng che tih theihnghilh ngai suh!.
(Joney Lalhmingmuana article rawn ziah te hi a ril thei viah viah  khawp mai. Shakespeare Junior kan ti mai dawn em ni ang le!!Ed)

Father's Day

       Ka fapa, I pa thupek chu zawm la,
       I nu zirtirna chu hawisan suh.(Thufingte 6:20)

     Anna Jarvis-i theih tawp chhuahna avangin  kum 1909 khan USA ah Mother’s Day chu hlawhtling taka hman a lo nih hnuin Father’s Day hman ve tha titu an awm nual a. Sonora Smart Dodd-i hma laknain Spokane, Washington YMCA, USA-ah June 19, 1910 khan Father’s Day chu hman tan a lo ni.
  Sonora-i hian Jarvis-i Mother’s Day sermon a ngaihthlak hnu khan an pastor hnenah Pate chawimawina ni hman ve a that tur thu a sawi a, June 5 a pa birthday ni chu Pate ni tan a rawt nghal bawk a, mahse an pastor-in Pate ni tan sermon a buatsaih hman loh avangin June thla  chawlhkar thumnaah chauh an hmang tan thei ta a ni. Sonora-i hi Arkansas a piang a ni a, a pa hi sipai bang William Jackson Smart a ni. Nu an nei tawh lo a an unau ruk chu a pa chuan thei tawp chhuahin a enkawl a ni.
   Kum 1916 khan President Woodrow Wilson chu Father’s Day a thusawi turin Spokane ah a kal a official a pawm ngheh mai pawh a duh mahse  Congress ah harsatna a awm deuh hleka a hlawhtling rih ta lo a ni. Sonora-i hian kum 1930 ah he ni hi ram puma hman atan campaign-na a nei a. Congress-ah pawh ngaihtuah a ni leh nghe nghe. Tichuan hun a lo kal zela 1972 kum a lo thlen meuh chuan  President Richard Nixona’n USA a holiday pakhat a tan an dan buah hming a sing ta a ni. America ramah vawiin ni thleng hian urhsun takin an hmang zel a. Khawvel hmun hrang hranga mite pawhin he ni hi Pate chawimawhna ni atan an lo hmang ve a ni. (June 15, 2014 Palai)

Zofate Kawtchhuah

    Edenthara Varte
   Pathian khawngaihna leh kaihhruaina a zarah Zo Kawtchhuah kum 9 hmel kan lo hmu ve leh ta reng mai le, kan Pathian hming chu fakin awm mawlh rawh se!
   Tuna hma kan pi pute nun leh kan tunlai nun kan khaikhin chuan Zofate KAWTChHUAH hi a danglam tawh hle a. Kan duh vang reng pawh ni lovin khawvel hmasawnnain a ken tel a ni miau a, kan hun tawn a zira kan kawtchhuah zauh leh tihdanglam te pawh a tul chhan a lo awm fo thin. Kawtchhuah han tih hian in lama mahni khaw khawtchhuah kha rilruah a lang lo thei lova, "Wellcome to Kawlkulh emaw Pyin Draw Oo zua hmah chu-su-ba ih " tih te kha han ngaihtuah vang vang phei chuan tah loh mittui tlak ni lovin ngaih loh mittui tlak an tih ang chi hian kan awm mai dawn a lawm.
  Tunlaiah thalaite tual chaina kawtchhuah ni ta ber chu Internet ( fb ) hi ti ila a sual tampui awm lo ve. A hranpa taka in sawm leh koh khawm pawh ngai lo hian kan kim thlap thlap thei reng thei phian.  Hmana Sap-pa ta bika kan ngaih kha tunah chuan password han chhulut keuh ila Zo-pa ta pawh a lo ni ve ta reng mai. A kawtchhuah lah chu a han zau mai mai khawpa kan duh duhna hmunah kan leng kual vela, kan duh duh kan ena, thenkhatte phei chuan nula an rim tleivar zeeeek male.  Khawvel hmasawnna hian keini Zofate pawh hi min hai bik hauh lo va, kawng engkimah hma kan sawnin kan changkang tawh hle. Heng zawng zawng hi Chanchin Tha vang a ni kan ti lo thei lo. Zofate nunah chuan Chanchin tha hian Kawtchhuah min zauh sak nasa hle a, amah erawh chu hmasawn leh changkan tum luata Chanchin Tha hi kan hlamchhiah a nih vaih chuan khua reiah kan Kawtchhuahah hian hnim hling nei a to khat bup ang a tu mah an lut chhuak peih lo mai ang. Chuvang chuan Chanchin Tha hi i vuan tlat ang u, Chanchin Tha hian malsawmna leh anchhia a keng tel tih hi kan hriat reng a tha. Mizo kan ni a kan awmna hmun, kalna hmun apiang hi Zo Kawtchhuah chu a ni mai. I in tih lak changkan avang khan Sap, kawl, vai kawtchhuah a ni dawn chuang lo va i nihna tak chu i chetziaah ni lovin i thisenah a ni zawk. Chuvang chuan kan Zo Kawtchhuah hi a lo zau deuh deuh a, a lo mawi zual deuh deuh theih nan kan awmna hmun theuh ah Chanchin Tha hi i vuan tlat ang u. (June 8, 2014 Palai)

Tuesday 10 June 2014

Tawng Boral Hi Engnge A Pawina?

Lalchhanhima Himtea
   Tawng a boral hian a hmangtute ngaihtuahna leh ngaihtuah dan ropui tak tak khawvel hian a chan a ni. Hringnun an hrilhfiah dan, van lam leh leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng an hrilhfiah dan, thlarau khawvel an hrilhfiah dan…adt (ngaihtuahna leh chhutna) hlu tak chu khawvel hian a chan thin.
    Khawvel hnam tin hian hnam dang laka danglam bikna (identity) an nei theuh a, chutiang nei pha lo chu hnama chhiar tlak an ni lo. Chu danglam bikna zinga pawimawh ber pakhat chu tawng hi a ni. Tawng ber a boral chuan nunphung leh ziarang (culture) ke a bai a, ding zo lovin a tlu mai thin. Nunphung leh ziarang danglam leh mawi dangdai tak mai chu khawvelin a chan thin a ni.
    Tawng a boral chuan a hmangtute hnam zawi zawiin a bo mai thin. Tawng leh hnam hi a inzawm tlat a, mahni tawng thiam lote chuan chu an tawngin a zawm ngheh tlat an hnam rilru leh ngaihtuahna ang chu an pawh thei tak tak lo. Khua a rei deuh phei chuan an hman mi tawng neitute hnam angah inngai hlenin an awm mai thin. Chu chu hnam tukverh atanga thlir chuan bona thuk tak leh pawi tak a ni.
     A pang lehlam atanga thlir chuan t.awng a boral hian mihringte hi kan inpawh tawn tual tualin kan infin nasa tual tual a ni tih ngaihtuahna a awm ve thei thung! Inpawh tual tual leh infin tual tual chung sia tawng boral lo tura tan lak dan thiam a pawimawh hle dawn ni berin a lang.
Tawng hi mihringin a ngaihtuahna a puanchhuahna hmanrua a ni. Amaha awm a ngaihtuahna chu tawng hmanga puang chhuakin midang nen inbiak pawh nan a hmang thin a ni.
(Tv. Lalchhanhima Himtea hi Malaysia a awm lai khan Literature sub committee  secretary a ni thin a, ZKC tan US a thlen hnuah pawh thu a rawn thawh thin a ni.  A pumrua phu lo zetin aw a nei tha an ti. ZKC Vol.8, Issue 86 Nov 2012 a article tawite a ziah hi kan chhiar leh atan kan rawn thur chhuak leh a ni e.Editor)

KEI KA DAIRY-BU VE CHU

Edenthara Varte

    Dairy-bu neih hi ziak leh chhiar lama tui ve lo tan chuan Motor neih ai pawin a har zawka,chhungkaw puitling tak din ai pawh a thil awl lo leh puitlin harsa a ni. Nu/pa chengvawng tak nih a ngai a zing thawh phat atanga zan mut dawn thlenga kan hun hmang zawng zawng kha record a ziah luh thlap tur a ni.kei ngei pawh hian ka lo nei ve tawh thina a thatna hrereng chung hian neih reng a har khawp mai. nitina ka hun hman dan pen tui nena lehkha-bu a ziah reng ai chuan nitin,darkar tina hun hman that hi pawimawh ta zawkin ka hria, hun hmang tha chuang si lova lo in ziah hnawk ve ziah hian awmzia a nei tam lova,lehkha-bua a pen tui reh leh mai thei nena ziah ai chuan thinlung pheka mahni thisen ngeia ziah hi pawimawh ta zawkin ka nunah chuan a lang.    
   Mitinte hian Dairy-bu kan nei theuh a,lehkhabu ah pen tui nen ziak kher lo mah i la i nitin hun hman( true history) hi i thisenin i thinlung phekah i ziah hnan reng a ni tih hria ang che. lehkhabu ah lo ziak tehreng pawh ni la pen tui nena ziah a nih avangin a reh leh thei a, a bu ngei pawh a bo thei a ni. Mahse reh ve thei lo leh bo ve thei lo chu i thinlung pheka i thisena i ziah kha ni. Dairy-bu hi tu leh fate in rochun tir chi a ni lova, an lo chhiar ve chuan an nui hak mai ang,mahse i thinsena i ziah erawh kha chu i duh emaw duh lo emaw i thisen chhuak an nih tlat avangin an rochun lo thei lo. Vawina i thiltih engkim mai hi i thisenin a thanhnan zela, chu i thisena bet tlat chu nakin hnu i nunah mai ni lovin i tu leh fa, i thisen zawmpuite nunah chhiar theihin a la awm dawn a ni. Chutah i fate nun i han thlir a nga i nulat/tlangval laia i chanchin(true history) i dairy ziah kha a hlawkna leh thatna, a chhiatna pawh nise lehkha-bu phekah ni lovin an nunah ngei a takin i la hmu ang!!!
     Tunlaiah a pui a pang, a te a lianin TV en kan peih em em mai a,Director leh changtute lah thiam,mahni nuna tawn ang mai hian kan lo feeling pui ve a,a chang chuan kan mittui te hial a lo far thin. Chu chuan kan film enah kan rilru pek zia a tilang chiang hle a. Kan nitin nun hun hman hi CCTV ah record thlapin en dawn ta i la,film star(actor/actress)te ngei pawh hian an en peihin ka ring hauh lo, a chhan chu a tak ai lem chan kan ngaina zawk tihna ni. Kan hun hman dan leh chetzia hi lehkhabu ah record lo mah ila,mite hian kan awm dan leh zetzia hi min lo thlir renga,kan hriat loh hlan hian kan nun hi an lo chhiar reng thin a lo ni. Kan awm mai mai emaw kan tih lai hian thlirtute mit leh beng,thinlungah kan nihphung hi zep rual lovin a lo in record renga,kan thatna leh chhiatna hi sawi tur an lo hre thei phian!!
     Khawvel mi ropui famchan ta te nun hi han thlir mah teh,an lei taksa chu boral tawh mahse an chanchin leh sulhnu erawh kan zira,kan sawi bang hlei thei lo chu nih hi. an damlai khan an thil tih that mite mit hmuh leh beng hriatna thinlungah an ziak a, vawin thleng hian a reh thei tawh lo. Hei tak hi ni kei DAIRY-BU ka tih chu. Nitina i chanchin(history) i ziah hi i thih hnu thlengin miten an chhiarin an la sawi zel dawn. Chutah a chhe zawngin nge a tha zawngin tih erawh vawina i hun hman danin a hril ang chu!!!
    Hringnun khawvela i lei taksa che dan hawiher vel lehkha-bu a ziah leh mite mit hmuh beng hriatna thinglunga ziah ai mah pawha la pawimawh leh zual chu i thlarau tana NUNNA BU a i hming ziah tel hi ni. Sam 19:2-" Chhun hian chhun hnenah thu a sawichhawng zela,zan hian zan hnenah hriatna a lanchhawn tir zel" a ti a. Chhun leh zana kan thil tih engkim mai hi zep rual lovin Pathian hmaah pholan vek a ni a. kohhran leh khawtlangah Secretary leh Journalist kum tam tak lo thawk tawhin kohhran leh khawtlang thiltih engkim record thlap thlap,thenawm khawvelte mit hmuhah pawh mi invawng fel tak,dairy-bu pawh nei thlap si hian kan hming tawi te erawh Nunna-bu ah khian ziah lan a ni ve lovang tih hlauhawm tak a ni.
     A tawp ber a tan,lehkha-bu ah i chanchin dairy-bu ah pen tui nen ziak lo mah la,mite mit hmuh leh beng hriatna thinlung phekah i thisen leh chetziain i dairy hi i ziak reng a ni tih theihngilh suh. I dairy ziah hi i dam lai nunah mai ni lovin i thih hnu thleng pawha mite tan chhiar tlak leh entawn tlak,malsawmna lo ni mawlh rawh se!!!
( He article a ziah lai kha chuan “Tv.” a la ni a, an nu Muani  tlawmngaihna vang liau liau-in  “Pu” tih hming a pu ve thei chauh a ni. Pu Edenthara hi Literature a tui mi tak a ni a, ZKC ah a thuziak hmuh tur a awm nual a ni. Tunah Literature sub committee Secretary hna chelh mek a ni.Editor)

MAK TA DUAI

  Kawlngheta Vaiphei
   “Mak ta duai” tih ka rawn ziah-ah khan a tawp naah “Hun rem chang ka neih chuan ka rawn chhunzawm leh dawn  nia,” ka ti si a,  keimah leh keimah leiba-ah ka lo insiam ta reng mai a. Loh theih lova ka ziah a tul leh ta a nih hi. Ka ziah hmaa ka lo rilruk dan tak phei chuan Thu leh Hla lama Mualzavata tluka ka mi ngaih Pu Zara ka be rawn pahzel ang chu ka ti nain a saseh hunah meuh chuan ka rawn hman leh ta lova, keimahin ka pawngsual leh tawp mai. Hetiang lam thu hi kan Mizo tawngah hian hai chhuah tur a la tam em em mai a. Mi dang ti ve duh kan awm a nih pawhin tumah ka dal hran lo a nia.
    Mizo tawng hi keini ‘E Nga’ hmang ngatte tan pawh hian a har em em a. Zoramah ngei pawh khian thiam inti apui khi an tam hle a. A tehna ki ber lah hi a awm si lo. Thangkhat lian kal ta vel atang khan Sawrkar-in tawng lam humhalh turin Mizo Academy of Letters (MAL) a din a, mahse chungho lah chu pawm thei thak lote pawh an awm ve bawk. Buaithlak tak chu a ni. Tin, Mizo tawng hi a upa apiangte hian an thiam a ni bik chuang lo, thiam tur chuan zir peih a ngai a, pi/pute nunphung leh kalcharte pawh hriat tul vena lai a awm bawk. Tun tumah chuan “a mak ta duai” lai tak kha i’n hai chhuak leh teh ang aw...
    Pu Hmingate khua Tuivar hi keini Pyinkone ai hian an tui a var pawn ka hre der si lova; “Tuivar” zu ti tlat a. Vawi khat pawh ka thiante zinga mi zakzum tak leh mi tawng tlem tak mai Zuala chu miten, “kha Zuala, khawi lamah nge i len a?” tiin an zawt a. Ani chuan, “Veng lu lamah ka lenglam a,” a ti a. Ani anga mi zakzum leh pa tawng tlem kha a lennaah chuan a lam ngam kher lo vang. Mahse a lenglam tlat si.
    Vawi khat pawh ka thiannu zin chhungin kan pafa zain kan lo awm a. Thenawmten “Kha tunlai chu inpahmeie lo” min ti a. “Tu hmei mah ka ni lo ve,” ti-a chhan mai hi ka nap a. Mahse Mizo tawngah chuan pahmei zu ni tlat a. Pu Sai, Pu Hmingate khua chuan “A nia lawm” tih mai tur hi “A ni chiang kak kak” an ti deuh kher e, an ti a, a mak i ti ve em Saya Pek?”
    Mihringin chaw kan ei a, Ar-in a chuk a, Rul leh  Awle ten a dawlhin an dawlh thung a; Bawng leh Sakawr ten a pehin an pet hlauh thung. Mizo tawng hi hausa deuh a ni. Antui kan hawp a. vawksa leh Arsa a hmehin kan hmeh a, Fu a nih leh ka fep a, damdawi a nih chuan a dawlhin kan dawlh a. Artui leh Sava tui chu kan hip a, khuaizu leh Dawnfawh chu a fawhin kan fawp a, Tui a nih leh a in-in kan in leh hlauh bawk.
    Hmuntha khua-ah U Thanmawia Saipu an tih mai thin hi a awm a. Sai a pu vu vu lai vawi khat mah ka la hmu lo nia. Vawi khat pawh U Vanpeka nen B.Lalthangliana te in-ah chaw kan ei a, U Peka chu a puar hle a ni ang, “Ka dai kal dawn, tih leh thawh chu a rual a. Kei chuan khawi lawah dai kal ang i maw? tih nak a laiin ek in-ah a e leh hlauh thung..
    Vawi khat pawh NU berin kan fanu naupang zawk chu damdawi in-ah a kalpui a. Kei chuan, “kha in va rawn haw hma em?” ka ti a.  ‘ Nia, ka hmaa mi kha awm lo an lo awm zela chuvang a lawm,’ zu ti a. Mizo tawng chuan kawr ha lo hi kawr ruak kan ti a. A kawr inkhai mai mai kha kawr ruak tih zawk awm tak; mahse kawr ha lo hi kawr ruak a ni tlat si.
    Ka thiante zinga mi Mawia leh Liana chu an inhau va; kei chuan, Mawia eng tizia nge?” tiin ka zawt a. Mawia chuan “Ka ki lovah min neka chuvang maw le, a ti a. Kei chuan, ‘ a khawi lai hi maw i ki chu,’ ka ti a, khawih tur a bar a hre leh der si lo. Ka thiannu duh tak Numami kha keimah ngeiin ka dawmhlum a, mahse ka dum avanga thi chu a ni miah lo. Mahse ka dawm hlum tlat si a ni.
    Kan naupan laiin kan kawmchhak pa Pu Sangtinbilhate ser kan lo ru a. Pu Sanga chuan, ‘ kha ka man che u a nia aw..’ a ti a. Ka thianpa Mawia chuan ‘min man hman awm lo e mai,’ a ti a, kan tlan zel a, mahse min lo man tlat si a ni. Vawi khat pawh Aizawl-a ka zin laiin ka ni ten Ar min lo talh a. Ar chu ka ni hauh lo, a sa eituah ka tang zawk, mahse ar min lo talh tlat si.
(Pu. Kawlngheta Vaiphei hnuhma te hi ZKC ah hmuh tur a awm nual a, mahse   a kut a chawl tlat tawh mai hi eng vang nge ni ang le, a article te hi chhiar a nuam sin aw... September 2010 ZKC a a article ziah kan rawn la chhuak leh a ni e. Editor)

Han Inpuang Ve Tawp Teh Ang

 Zarzoliana
   Kum 2004 kumtir vel khan Malaysia ram atangin Zofate tan thlangtlak theihna kawng inhawng anga thuthang ka hriat ve angin zuam tak leh thatho zet mai hian ka inpu chhuak ve rawk mai a. Chutih lai chuan tun ang hian Alor leh a chheh velah Mizo mahnia in luah thei an la awm lo va, Mizo Quarter han tih tur ngat phei chu a teuhin a hnai lo a ni ber e. Chutichuan Yangon atanga min buaipuitute (Agent) ruahman ang chuan Malaysia ram chu kan thleng ve tawp a ni a! Sap tawng tlem azawng lo zir pilhpelh ve nilnial nafam chu ka khawzuam ve phian a, amaherawhchu Airport atangin kan buai ta nghal pang mai. KLIA Airport Check gate-ah khualzin pangngaiho an chhuah zung zungnaah chuan kan chhuak ve thei ta tlat lo. Thiam ang tawka a chhan ka han zawh ngial pawhin " Sawlaiah sawn lo nghak rawh u"  tih a ni tawp. Agent emaw Boss emaw-ten min rawn hruai hma chu Airport-ah chuan lo nghahtlawk tlawk tur hi a lo ni a, chaw leh tui lo va, ni hnih thum  lo tang tawhte pawh an lo awm nual nghe nghe!
   Zing dar 10:30 vela kan thleng chu zan dar 11 velah min hruaitu tur chuan ka hming a rawn lam ve ta lauh lauh mai a, ka va'n lawm kher em! Mahse ka lawm rei lo nangiang mai. Aiport atanga darkar hnih dawn lai kan tlan hnu chuan mikhual an dahkhawmna in pakhatah min vawm lut ta tawp mai a, Vitnam, Bangali, Nepal hlir mai chu an lo mu khat thup a, zan a tlai tawh bawk nen min hruaitu pa lah chuan min hawnsan leh ta daih a, tichuan pawnlam bangkilah thosi chaw atan ka inpumpek ve ta tawp mai a ni. A zan khatna chu!
    Ni hnih hnuah chuan ka awmna tur dik tak chu ka thleng ve thei ta hram a, chu lai hmun pawh chu " Tahna tur hlir a lo ni e" tih ang maiin a hmun leh ram reng reng chuan tah hi a tichhuak a ni ringawt. Yangon khawpuiah khum nuam tak leh Aircon hnuaiah chhungkuain kan khawsa ve thei a ni a, he lai  ram hnuai leh mutna mumal pawh awm lohnaah tukzan hun ka hmang tur chu ka lawm thei lo a ni ber mai. Tuichhe paihna kawr rimchhe zet mai chu min hai fai tir tan ta a. Ram hnuai hnimbuk leh thingkung tamna a nih avangin thosi a tam em em bawk a, keilah pek chuan ram ropuia kal tur tiin thosilen ka lo keng hauh si lo va.  A zan hnihna chu!
     Khawimah vak chhuak thiam lo leh hmelhriat pakhatmah awm bawk si lo chu, chu hmunah chuan lungthlu lo zetin pi leh pute thuhnuah tuanzai ka rel tuktin ta mai a. Ral atanga ka thu hriat ramthumna lamtluang chu KA HA a ni bul tut. Thla tam fe hnuah Mizo unau hmel hriat thiante nen engemaw ti tiin kan inchhar  ve ta hlawm a, chung zingah chuan Isua thian pawh hi a tel nghe nghe, mahse heng hun lai kum 2005 vel kha chuan keini enga tawng hmangho tan chuan UN beisei chu pialtlepa liluh tum ang vel a ni. Chutianga Beiseina a hlamzuih tak siah chuan ipte pui ak-in ka inpu hawng leh ta hnu hnu a!
     Kum 2007 kum tawp lam atang erawh chuan mak tak maiin keiniho tan pawh ramthumna kawng a rawn inhawng ve tan ta! Kale/ Kabaw atangin mi tam takin Malaysia ram an pan a, kei pawh nuber thu awihin kum 2008 January thla khan ka liam thla ve leh ta a ni. Kum 2005 vel kha chuan mahni hming dik tak pawh kan sawi tha ngam lo a ni a, tun tum zet chu boruak a lo danglam ta zer mai. MRO hial a lo ding ta bawk a, tichuan pawlho thlazar hnuaiah tihtur pawimawh leh member nihna fee chi hrang hrangte kan han thu ve ta zel a, kum 2008 kum tawp lam khan UN chu kan nupain kan hmu ve ta hlawl mai a ni.
     Malaysia MCF member zingah chuan UN phek hlai vuan rei ber kan ni hial awm mang e, tih turin kum 2010 December thla-ah UN Card kan dawng ta chauh a, heng hun laia kan rilru beidawnzia chu tawngkaa sawi fiah thiam rual a ni lo vang. Beidawn mai bakah a zahthlak tel a, thin a rim thin hle bawk. UN kan hmuhpuite ram thumna an kal tawh dawn tih han hriatphei chuan engemaw ti hian kan awm a, kan lawm thei ngai lo. Pathian chungah pawh kan vui hial thin a ni.
      E.. khai, rin aiin kan thu a sei mai dawn. I han funkhawm dawn teh mai ang u. Kan ram harsatnain kan duh loh chungin min um chhuak a ni a, mahse kan nihna  leh kan chanchin dik tak atang chuan khawngai tlak  chu kan ni  chuang hauh lo. Chuti chung chuan Kan tlin lo leh fel lohna zawng zawn haiderin UN khawngaihna kan dawng a, Pu John Pak thukhawchang ang khan UN chungah hian lawmthu sawi tur leh mawlsawmna pe mawlh mawlh thin tur kan lo ni.  Helaia kan la tan chhan pawh hi ramthumna kan luh hun atana kan inbuatsaihna atan Lalpan min ruatsak a ni ang, tih i ringhlel lo vang u.
(Pu Zarzoliana hi Malaysia a a awm chhung khan MCF-ah Clerk leh secretray hna chelhin ZKC/Palai editor taima takin a thawk renga, tuna thuziak hi ramthumna a kal chhuah hma lawka a ziah a ni a, kan rawn thur chhuak leh a ni e. Editor)

Monday 9 June 2014

How Much Land Does A Man Need?

Joseph Saia 
Mi pakhatin leilung ram engzata zau nge a mamawh?  
He thu hi kum 1886 khan Loe Tolstoy-an Russian tawnga a ziah a ni a, Russian tawng chuan Ìíîãî ëè ÷åëîâåêó çåìëè íóæíî? Mnogo li cheloveku zemli nuzhno) tih a ni. A awmzia chu “Mi pakhatin ram leilung engzata zau nge a mamawh? tih a ni a, mi duham em em ram leilung zau tak neih tum Pahom-a chanchin hmanga a hrilhfiah a ni.    
A thawnthu tlangpui:  Hmanlai hian leilet mi Pahom-a an tih hi a awm a, pa phunchhiar tak mi a ni. A bik takin leilung ram zau tak neih duh mi a ni a, a duh anga lei lung ram zau a neihtheih loh avangin a lawmthei reng reng lova, a nunah hian vuina tur leh lawmlohna tur ringawt zawngin a phun reng mai a. Zankhat chu tihian a ngaihtuah ta a, “Leilung ram zau tak hi nei ve ila chuan Satana pawh hi ka hlau lovang,” tiin leilung ram zau tak a neih dan tur ringawt chu a ngaihtuah ta a. Chumi hnu rei vak lova chuan a awmna khuaa leilung ram zau tak nei hmeichhe pakhat chuan a leilung ram neihte chu a zuar a, mi tam takin a zau thei ang berin an lei a. Pahom-a pawh chuan leilung ram thenkhatte chu a lei ve a, chutichuan chu a leilung ramah chuan thlaite leh buhte chingin tam tak a thawkchhuak ta a, a leibate a rulh hnu pawhin nun nuam takin a khawsa ve thei tan ta a.  
    Hun a lo kal zel a, Pahom-a pawh chuan leilung ram zau tak a neihbelh zel a, chutianga leilung ram zau tak a neihbelh zel avang chuan nikhat chu  a leilung ram thenawmte nen intihthiamlohna an nei a, leilung chungchangah innghirnghona lian tak an nei bawk. Chutianga buaina leh innghirnghona an neih reng avang chuan Pahom-a chu a thinrim em em mai a, zankhat chu a thenawmte hnenah, “In in leh lo, rosum neih zawng zawng hi meiin ka hal vek dawn,” tiin a vo nasa mai a. Pahom-a duhamna chuan a nun a tidanglam mai ni lovin a chhia leh tha hriatna pawh a tikhawlo nasa hle a. Pahom-a chuan chutianga a thenawmte nena buaina neuh neuh an nei reng chu a ning em em mai a, a tawpah chuan leilung hmun zau zawk awmna ramah chuan pem a rawt ta a. Ram danga ka pem chuan leilung ram zau zawk kan nei ang a, ka beram leh bawngte tan pawh chaw tha a awm zawk ang a, leilung ram pawh zau tak ka nei zawk dawn a ni tiin a ngaihtuah ta zel a.  
     Nikhat chu a thian pakhat a rawn leng a. A thianpa chuan leilung ram zau em em neitu Bashkirs-ho chanchin a hrilh ta a. A thianpa chuan, “Bashkirs-ho hian leilung ram an nei zau em em mai a, chubakah an rilru a tha-in an thilphal em em mai bawk a, heng mite hnenah hian va kal la, leilung ram neih va dil ve tawh!” tiin thurawn tha tak mai a rawn pe ta a.  Pahom-an chu thu a hriat chuan a hlimin a lawm em em mai a, a rilruin, “Tunah chuan leilung ram zau tak ka nei thei dawn ta a nih hi!” tiin a suangtuah vel a, a rukin a hlim em em mai a ni.
   Tichuan Pahom-a pawh chu Bashkirs mi hausaho hnenah chan a va kal ta a, an leilung ramte a zau thei ang bera lei a duh thu leh a man tlawn thei ang bera lei a beisei thute chu a va hrilh ta a. Mahse Bushkirs mihausaho chuan a beisei loh ang tak leh Russian-ho dan ang thlapin tihian an lo chhang ta a. “He ramah hian tih dan pakhat kan nei a, chu chu hei hi a ni. Miin he kan rama khawsak a duh tak tak a nih chuan kan leilung ram hi tangkaa lei a tul lova, amaherawhchu a ram leilung a duhchin a humhalhtheih nan zing atangin a kalchhuak ang a, tichuan hrui sei tak a keng tel bawk ang a, a hrui thlunna hmasa ber kha tlai Ni tlak hma ngeia a rawn thlentheih chuan chu zawng zawng chu atana pek a ni dawn a ni,” an lo ti ta a.   Chu thu a hriat chuan Pahom-a chu a lawm em em mai a, zan pawh mu hleithei lovin a ram leilung zau tak a neih turte chu a han hisap vel a, “Ka ran vulhna atana leilung ram zau tak ka neih chuan ka lo hausa thuai ang a, nun nuam takin khawvel ka hmang thei dawn a ni,” tihte chu a ngaihtuah zel a, lawm avang chuan a mu thei reng reng lo. Chutianga a ram neih zau dan turte a ngaihtuak mek lai chuan a lo muhil ta reng mai a, tahchuan mumang mak tak mai hi a nei a, a mumangah chuan, kawng lakah a lo thi reng mai a, tichuan Satana chuan en rengin a lo nuih vak vak mai hi a ni.   Pahom-an ram zau tak neih a duh avangin zing takah a tho va, tichuan Ni chhuahna lam pan chuan a kal tan ngar ngar a, thui tak a kal hnu chuan target pakhat siamin hrui chu a thlung ta a, tichuan chhim lam pan chuan a kal leh vang vang a, tahchuan target pakhat siamin a hrui keng chu a thlung leh ta a, tichuan thlang lam pan chuan  a kal leh vang vang a, target pakhat siamin a hrui chu a tlung leh a, a chhuah tanna chhak lam thleng thei tur chuan a chau tawh hle a ni. Ram zau tak neih a duhna chuan a rilru a nei vek a, a chauh tawh hle hnu pawh chuan chaw leh tui te pawh ei-in lovin a kal zel a, chutia chau taka kawng laka a tlu lai tak chuan Bashkhir-hovin a rawn thlen hun tur an lo nghak reng dawn a ni tih a va hrechhuak ta a. Chutia a hriatchhuah hnu chuan tlai lam Ni tlak a hnai ta hle a ni. A theihna zawng zawng hmang chuan a chhuah tanna chhak lam chu panin a kal leh ta hram hram a, vanneihthlak takin Ni tlak rual chuan a hrui thlunna hmasa ber target chu a rawn thleng thei ta hram a, Bashkir mi hausaho pawh chuan Pahom-a hlawhthlinna chu lawmpuiin kut an lo beng dar dar a. Pahom-a chu nilenga engmah ei-in lova ram zau tak neih tuma a kal avang chuan a chau em em mai a, a mit pawh meng hlei thei lovin a awm ta reng mai a, an han biak pawhin a chhang thei ta reng reng lo. A tawpah chuan a chau lutuk chu a tuar tawh lova,  rei lo te ah chuan a hnuk a chatthlak nghal ta mai a. Bashkir mi hausaho chuan Pahom-a ruang chu a rang thei ang berin an phum ta a, a ruang zalh nan a dung zawng Ft. 6 leh a vang zawng Ft. 3 an siamsak a, Pahom-a hian an ram leilung an siamsak chu rawn hmu se la, mihring pakhat tan leilung ram  Ft. 9 bial bak kan lo mamawh lo a ni tih chiang takin a hre thei tawh ngei ang. Pahom-an ram zau tak neih tuma a kulh hian a duhamna rapthlak tak leh a neihsa leilung rama a lungawitheihlohna a entir a, Bashkir mi hausaho hian Feudalism leh Capitalism hun laia mi hringte duhamna a entir bawk a, heng hun lai hian mi hausa leh hausa lo teh nana an lo hman thin chu ram leilung neih zau leh zau loh hi a ni thin. Chuvang chuan a ziaktu Loe Tolstoy-a hian a hun laia thil awmdante chu ngaihnawn takin a ziak a, ram leilung zau tak neih duhna hi Duhamna bul atanga lo intan a ni tih fiah takin a tarlang bawk.     Loe Tolstoys-a ngaisang em em tu James Joyce-a pawhin a fanu hnena lehkha a thawn tumin “He thawnthu ropui tak hi khawvela literature ropui ber a ni a, mitin hriat a ni e, tiin a ziak nghe nghe a ni.
(Pu Joseph Saia hi Literature a tui tak a ni a, article ka mamawh ka tih chuan chawlhlehchilh pawha rawn thawn thei a ni. He a thuziak hi June 12, ZKC Birthday lo thleng tur hriatreng nan kan rawn tarlang leh a ni. Tunah hian Malaysia MCF ah literature sub committee chairman a thawk mek a ni. Editor)

NGEIAWM VIAU TEH SUH

Zalianthanga, Tahan
Ngei hmahruai
 Mi ngei zawngin kan awm palh ang tih hi kan thil hlauh pakhat chu a ni a. Amaherawh chu tum lo er sateh mah ila, mite thunun theih kan nih miau loh avang phengin kan pumpelh dawn chuang lo ni hian a lang bawk si nen. Chu chu dah that, keimahni leh keimahni pawh a chang chuan kan inngeih lo thawthang chu a ni si a. Chuta chhapah mi huat zawngte hi kan la nei leh nghal pek a, buaithlak ve deuh asin. Min ngei lotu va ngei chiam lah hi a rukin kan in tihrehawm thlawn mai a, min ngei hluah hluah tih hriat mang si lova, tawngpawng va bekbawr chiam lah hi tih fuh loh a awl phian leh nghal a.
    Eng le khaw le, i awm pangngai ang khan awm mawp mawp phawt mai la, a ngei ngeiin an ngei che ang a, i ngei ngeiin i ngei ve mai dawn nia. Khawvel hi khawvel a nih chhung chuang he thil hian tawpin tai a nei i khaw dawn lo a nih hi.
Luak i tichhuak: He tawngkam te reuh hi a ngeiawm hranpa ve asin. Kan thenawm nu, rai no khan an pa a ngei tlat pek chu khawlh ve tak a ni. Nu ber duat lai hun bera pa ber huat tlat mai chu khawlh ve tak zawng chu a ni. Chu aia hluar kai tak pakhat chu; Dawng-Stika fanu khan Veng mawnga Mawi-lu-kira kha ngei awm mai mai asin, ‘A hmel ka hmuh hian ka luak a chhuak tlat’ zu ti peka mawle. He boruak ang hi an sawi thawm ka hre zauh zauh tawh thin a, a dik mai thei.
   Thianpa Sangpatea khan ‘Saw mihring chu alawm ka hmuh hian  ka uak lo chauh a ni’ zu han ti ve mauh a le. A ni dawn tak e, kan eng i-khaw, chhete mah sawi mah suh se la, a kal dan, a nuih dan, a thawmhnaw dak dan leh hawiher atang ringawt pawh hian kan lo ngei em em thei hi a lo ni reng thei dawn hi a ni a. A buaithlak ve phian asin.(A buaina zawng kan thlak tawh chuan, eng nge buaithlak chu a awm tawh reng ang le, i lo ti thla ve rawk ang nge, kha lam zawng khan kan thlek hranpa lo a nia)
Tawng chaltlai: Dak thei zuah zauah lah hi a bengchheng thlawn mai a, tawng mawh chuar chaur lah hi pawi an sawi tlem nain sawi awm tur an khek leh lawi bawk si a, a awm tawk chu a a awm naa, thiam zawng a har a nih hi. Amaherawh chu naupang zawkina u rual emaw nu leh pate rual biak dan erawh hi chu kan zir a tha hle ang. A tuate pawh hi ni se, nawmnah tak leh chaldelh deuha tawngkam thlahdah hi ngeiawm tak a nih mai bakah malsawm dawn lohna hial a chang thei a ni. Aia upa zah, ei leh in thu-hlaah ar nghal ang maia chet loh leh thutna kian chungchang thuah te thleng hian kan zah thiam a tha hle.
   He thil hi tunlai thalaite tlakchham tak kan hri vei pakhat chu a ni reng a ni. Ka u, ka nu, ka pa, ka pi, ka pu I dam em, tunlai chu I  va ziaawm ve…Eng nge tihsak theih che ka neih ang…tih tawngkam te hi ngaihthalh a va hahdam em…Tawng chaltlai mi reng reng khawi hmuhah mah, an tuitla thei tak tak ngai lo asin. Beng a thlep a, an ngeiawm duh chawk.
Kawng dal zawnga englo hun: Haihawt vang leh hmanhmawh luat vanga tih palh thil chu a awm ve na meuh mai. Hengah pawh hian mi invawng fel deuhte chuan an thlauk bur an hmang hman tho a. Chuti ni lem hran lo inthlahdah vanga a rem remnaah emaw kawng dal zawngin emaw lirthei leh thil eng emaw kan han hung kher kher thin hi chu a buaithlak piah lam hret zawng a ni e. Luh-ka zawn takah emaw veivahna tur tak englo hun hi a ngeiawm duh a, hmelhriat tha pawh ni se, a dal lo zawnga englo hun hi a fin thlak hle a ni. Sawipuia khan ‘Kawrah bawlhhlawh a paih a, engah nge khatah khan i paih mai le, an ti a, Sawia chuan ‘A rei dawn lo’ a ti a ni awm a.
    Chuti ang deuh chuan hmanhmawh vanga kawng lun laia ‘ A rei dawn lo, ka lo dah lawk’ tih pawh hi a lo lawk thei mai bik loh avangin kawng dal loh zawnga dah felsa hi kan that tlangna a ni ber mai. Lirthei a lo thahnem tial tial ang a, kawng lah a chep si a, hnawksak tham khawpin kan la buaipui hun a la awm ngei ang. Chung hunah chuan a lak chhuah awlsam zawng leh mite dipdal loh zawnga kawng zawn thiam a pawimawh hle dawn a ni. Mumal lo deuha kan hun chuan ngei hlawhna mai a ni.
Inleng thawveng: Tunlai chhanah chuan mi ina kan len pawhin fimkhur a ngai ta hle mai. A chhan chu hnathawhna lamah kan tul tlang tawh avangin rei tak taka inkawm hi a chi mi vak ta lo a ni ber mai. Thenkhat chuan kan nel luatah Vedio chhuahna khawl thilte hi kan khawih ve nawk nawk mai thin a, vawi khat hmeh suala thil pawi thei leh sum senna tham a nih avangin ninhlei loh a tha khawp mai. Mi ina inlengte film leh ball pet duh zawng chhuahtir fo pawh hi hmaizah dan tawk kan thiam a ngai.
   Zan tairek thleng thleng ball en leh lek phei hi chu in neituten an tui mang lo phei chuan ninawmah a kal thei a, kan inzuam sual pal hang tih phanawm tak a ni. Chu lo leh chu naupang harhvang chungchang hi a ni. An ngamtlakte inah an len tawh hi chuan tumah hmaizah nei hek lo i, duh duh an khawi tawh mai, pindanah leh chokaah te an khawih rek rek a, pheikhawkte kha chi burahte an hnawh tawh hi chuan manna thlak tak a ni tawh thin. Chuvang chuan kan fate mi inah an len hian um zui vat a tha hle.
Mawl vang nge beng var loh vang:Tum khat chu lei (Dik lo taka leilawn an tih fo chu) chhia siamin kan hnatlang hlawm, Bike chuan tlangval pakhat  hian kal tlang phet tumin a horn a hmet ri tuar tuar pek a. Hnatlang zinga upa pakhat chuan ‘Tlangval, mawl viau teh suh, Bike pawh a leng tawk tawk a, mi heti zozai kara, kal tlang phet  i tum hi chu inngaihtuah chiang fe rawh’ tiin a zilh nghek tak kha. Chhungkua emaw thianzaho emaw thiltihhonaa tute emaw lo inrawlh tum phet te, sawm leh ruat i khaw mang si lova lo fatu chiamte lah hi kan la awm thla zen a, ‘Saw mihring saw ruat loh a tawk chauh’ an ti vaihte chuan aw a pawi thui viau thei asin.
    Thinsen leh basangam hrim hrim kan awm pek a, hmai chhana han inhrilh dawt dawn lahin ‘Zawnga hmai mah zah a na’ tih deuh hi a ni a, tim deuh uaih uaihin kan tuar tlawk tlawk mai zawng a nih hi. Rorelna hmuna thu chai apiang dinpui sek te, hre ber ni awm anga in lak lian chiam te hi hla sak nin tawh lama hla lak nawn angin a ngeiawm duh phian a ni. Thil in tihre theite lah hi eng pawh sawi ila, an zawm ve thei lawi si a, a chang chuan ‘Thiana, hre lo ve em em deuh teh’ tih mai palh awl tak a ni.
Hun remchang chuh: Mitthi vuina leh inneih program kar cheha Sermon nghek te hi hun remchang laknaah kan lo ngai a nih chuan mipui tihvuivaihna lek fang a ni thei. Mipui ngaichang lem lova, program hnawh khat hnur pawh hi ban tawh hnuah rel an hlawh duh khawp mai. Chhiat tawk chhungtena an buatsaih thin ei in te hi thenkhat chuan remchanga chuhin an paipawn haw duh zelte pawh a awm ni fahmiang.
     Thenkhat ve thung chuan in lama kan ei ngai lo leh tih ngai loh thleng thlengin ruai an buatsaihnaah ‘Ka ei thei lo, chu-e-kha-e tiin kan phunchiar ta thin a, a tha lo khawp mai. Hrilselnaina a ngeih loh leh ei thei lo hrim hrimte kha chu an awm na meuh mai. Hun remchang chuh vanga in tivaitingtang chiam hi mi ngei hlawhna mai a ni. Sihhnip avanga mi hnena chaw vawi khat va bar mai hian hming chhiat a hlawh thei bawk a, ei rawh in rawh tia awm reng hi thil nuam lo tak a ni.
   Chuvang chuan fatute tan fimkhur a tul em em a ni. Sa chhum awlh chiangkuang vak lo leh hmin chiang lova mipui hrai hi thil zahthlak tak a ni.
Kuangbang zutna: Kan han tlak ta duah pek a, Tluanglulawkte chuan min chhang kham leh titih tawh ngei ang le. Zepnak emaw, ‘Mipui an thuhmun thei lo’ an ti mathlawn lovin. In tithlarau mite chuan Varnaw hi an chaw tui ber a nih lain thenkhat te chuan at sohnaah a ngai  thunga, ruih tawh hnua sawi ngai sawi nawn lo te, tawng inchuh te leh sap twang rak nawk nawk te aiin Kohhran sum ti chingpentu kan ngai thiam lek lek dawn a, a ruka hre chiangtute chuan a ngei ve ngawt ang le. Ni e, he boruak te reuh hi a kum tela lo inhrualhrawt thim tawh hle mah se, vawi khat tih sual avang leh tawngkam khat chheh sual avangin inhuat kumkhuana a then thei maia, khur fima awm ang main fimkhur a tul tak meuh a ni.
(Tv. em em Zalianthanga hi ZKC tan aricle rawn thawh reng rengtu a ni a. A thuziakte hi a bengvar thlakin Tahan lam boruak kan lo tem pha ve zel a a chungah kan lawm tak zet a ni. He article hi  ZKC Birthday hriatreng nan kan rawn tarlang leh a ni. Editor)

Uluk Zawkin Le...

 VL Awia
    Siamtu’n a thlir vang vanga mawi a tih em em khawvelah hian chhia leh tha hriatna chhawr rim apiang an dingchang a. Ruahman leh hmathlir derdep apiang kan hnufual ting mai a ni. Kan retheih leh nawmsak hi kan kutah thui tak a innghat a. Malsawm dawnga hmuh theiha an than thur thur laiin, malsawmna lo lut tur kawng dal zawnga lo thu thluang tlat lah kan awm chawk bawk.
   Thiamsa a piang chhuak bik awm lovin, rual patin a bul ret atangin zirna lamtluang kan zawh theuh va. Hriat theihna a inchen lova, thiam theih dan a inang thei hek lo. A tawp thlenga zir zirchhluak thinte chu thiam fal thei deuhte aiin hlawhtlin tum rana bei fan fante an ni fo thin. Thiam thei lo zir peih bawk si lo tan chuan beisei neih loh hmiah chu a beidawn loh thlak zawk daih ta ve ang. Hlawhtling tur chuan a sihhnip zawk ang maia dawh ringawt lova sual ve fat fat a tul reng a ni.   
    Zirna lamtluanga i hlawhtlin loh avangin  hlawhchham let dera inngaiin i kun tlawk tlawk dawn em ni? Hnai love. A teuh lo mai. Hringnunah beidawngin i tuilian thlir ngawt tur a ni lovang, i kalna tur lam zawk chu kut hnathawh a ni mial maithei ania. Chung lamin a ruatsa diam hmuh hmaihin i lo hawihai rei deuh a ni mahna. Inthlahrungin tawm reng mah ta che. Kha..i thei ka tih kha, i thei chiang alawm. M.A valin a chhungkua hnianghnar tawkin a enkawl a, kut hnathawk pain i chhungte rual awt lova i siam ahnu. In hlutna a inang reng. M.A chhungkuain Sunday zinga vawksa an chhum hmui ham ham laiin zan khat rep ngat a nih kha i thai ve tho ni. Torres-a leh Rooney-a ball chhai vel pawh in tapchhak ve ve atangin in thlir a. In phone hmanga tuipuiral hmun kilkhawr leh vur ram thlenga in biak pawh theih chin lah a inchen reng. M.A par a mawi lo bik chuang lova, kut hnathawk rah a thlum lo bik hek lo. Khawvel ningkhawng kan hriat theih nan mithiam kan mamawh ang bawkin, kan mamawh chakkhai tinreng phuhrutu kut hnathawk-mi tel lovin kan khawsa thei lo.
    Bawp khawkherha thut ngawt hian M.A chawimawina lallukhum a khum theih loh a. Kham rang tam tak hmachhawn loh theih a ni lo. Ni malsawm dawng tem pha tur chuan hnathawk pain mut rei leh awm awl a thlahlel lo hram hram thin. Zirna atan rilru chaklai, thatlai, vanglai ni chuh a tul ang bawkin, eng hna thawh nan pawha duhawm ber chu vanglai ni hi a lo ni. Mihringah hriatna chaknate hi a ni telin a tla hniam zel si a. Rosangliana (Zo Rock) pui roh hi ka ngei ngawt mai. Ka haw hluah hluah. ‘Vanglai Ni’ tih hla kha ka phuah atan ka hual riau riau laiin min lo phuah khalh daih a nih chu mawle! Ka la chhuahchhal maithei.
     A bik takin Zofate kan nih tur ang min nihtir lo fotu chu kan duham lo leh lutuk hi a ni. Kan ruahman a, theih tawp kan chhuah a, kan hlawhtling ngei, i ti teh ang. Chu aia sang zawk kan la tlin ngei tur chu thlir zui lovin kan tawpsan a, chen hlan nghakhlelin kan phi ruai thin. Mithiamte chuan kan thluakin hna a thawh theihna 20% chauh kan hmang tlangpui an tih kha. 80 % la  awm hnur dah tawla thulkhung chu pamhmai tham tak a ni. Thianghlim tak si dem kai si lovin i duham mawlh teh ang u. Kan hriatna leh chaknate hian tun aia dinhmun sang zawkah min la vawrh thei reng a ni.
   Tuna kan chenna rama kan dinhmun hi a runthlak zawnga thlir lek phei chuan runthlak tak a ni. Harsatna kan hmachhawn dan a hrang nuk ta ve ang. Sepui ruah tawrh rikngawt mai loh chu tih theih a tlem si a. Kan khuaah kha chuan khawtualpa kan ni a.Man thei leh rek thei pawhin min thawng zen zen lo. Mahni in lum atangin kan fehkawng theuh zawhin kan hmanhlel thin. Chhuan khat chauh pawh kan nghei ngai em loh kha. Chung a pik mai lo, hnuai pawh a pik a nih hi le. Rualawh luatah ka suangtuahna vak vel hui khawmin duhthu ka sam ve fo thin a. Kan zingah hian computer lama mi chungchuang, khawvel sumdawnna kawnga mi challang, music-a   mi rawn tling te chu awm ngai ila chuan tun ang teh hrep hian ti duk lovin ralmuang leh tlangnel zawkin he ramah hian tual kan leng ngei ang. Tunah rih chuan e…kan mikhualna rama kan thlavang hauhtu tur an awm mawlh lo a ni.VIP-te tan sawm loh mikhual kan  ni a, company lian tak tak tan mipui titamtu mi satliah ve mai, music industry tan an bengkhawn loh mi pangngai ve mai kan ni. Buaina lian tham deuhvin min chim vaih se, khawnge zualkovin kan harsatna kan thlen tak ang le?  Keimahni zing ami ngei mi thiam rintlak rikrum thil pawha min ngaihven vat vat tur kan va mamawh tak em! Kawng engkimah a chuan chung hauh pha chin, a lairil dek pha chin kan mi leh sa ngei kan mamawh ngawih ngawih a ni. Tunah ngei hian bul tan nan khua a tlai dawn em ni? Tunah! Kan ngaihtuahna i seng mawlh teh ang u. Zopa thluak hi a muangin a chawlawl bik reng reng lova, a tharum pawh a chhuanawm tawk tihah hian chiang ila. Veng dangin mei eng chhit sen loh an neih laia Tahan kan thim tlat thin pawh kha a bul ber chu khu lamin an zah tur leh kan venga current pawt thleng zo tur power nei kan awm thlawt loh vang a ni ngei ang. Inngaihtuah chet chet a hun a ni. Thang-thar mu reng suh! Tho teh khai...
     I hlawhtlina i lo len hian nangmah chauh emaw nihlawh i inti palh hloh ang nge. A ni mai lo. I chhungkhat laina, thenawm khawveng, khawtlang leh Kohhran chenin kawng khat talin i zar kan lo zo ve thin asin. Duh tawk hlek suh, peipung zel rawh khai. Sum hian engkim tithei lo mahse, engkim tih theihna hmanrua a ni miau alawm.
    Kan tukverh hru faiin thlir zau deuh ila. Lersia robawm hai turin! Baptisma chang ve hlei lote mahin an thawh rah senga hausakna an hai luh theih chhung chuan keini Amah betute hi Vanami khian min thlahthlam tawp lovang.
     Kan zirlai, kan thawh lai theuhvah rilru pe-in, thahnemngai lehzualin, thlemna virus inthlemtir lovin, nun ulukin, chung lam rawn chung zelin i tang phek teh ang u. Uluk takin. Uluk zawkin le…

(Pu. VL Awia hi ZKC tan article a thawh hlawk thin hle a, Malaysia a awm chhung khan thaibawih lam hi a ziak uar  thin hle. Amah nge  a chenpuite an thaibawih zawk ka hre lo. A thai fuh thei phian leh nghal a. Ka mamawh hun hunah article ka dil chawt thin a min tihhlawtlinsak zel bawk a. Editor)



Zo Kawtchhuah

 Editorial by B. Vanlalvula
Khawvela mihring te reng reng hi lungpuk emaw hmun chheng chhe ve tak a tangin kan lo khawsa thin a ni tih history chuan min hrilh. Chuta tang chuan changkanna khawvel tharah kan chuangkai ta theuh a ni. Zo hnanthlakte pawh thingtlang ram chengchhia,sathar te tualchaina  rama khawsa thin ni mah ila hun leh ni kal zel chuan changkanna KAWTCHHUAH kan thleng ta.
    Zo hnanthlakte zingah hian hnam siper chi hrang hrang kan awm a. Mahni kea din leh  kal kan tum theuh. Changkanna leh hmasawnna kawnga tehna pakhat chu Literature hi a ni. Chu chu a bulthut pawh a ni reng a. Hemi kawngah Mizo te hian hma kan hruai deuh zawng a nih hi
    Mizo te khawvel hi a zim ta bik lo va. ZO run riang te atang khawvel kawchhuah thlengin ram changkang leh hmasawnna ram kan thleng.Perhpawng leh Sephung buaipui thin kha tunah chuan Computer leh Ineternet atangin khawvel tukverh thlirin “khawvel hi a lo va zim ve” kan ti ve ta nuk mai a nih hi. Chtihkarah chuan kan HNAM leh SAKHUA hmasawnna kawnga bulthut thu leh hla lama ke kan pen chhuah zel a pawimawhzia hriain Malaysia rama Mizo awm te hian ziak leh chhiar lama kan chaw bel kil ho theih nan he “ ZO KAWTCHHUAH” hi a lo piang ta a ni.
            Chuvangin he zo kawtchhuah hi alo than duan zel theih nan leh ziktluak taka alo puitlin theih nan nang leh kei hian mawhphurhna liantak  kan kovah a innghat a ni tih hi ihre theuh ang u. Ziaktu awm lovin lehkha bu a siam theih loh angin,chhiartu nei lo lehkhabu chu a puitling thei bawk hek lo. “ZO KAWTCHHUAH HI” Malaysiaa awm zohnahthlakte hian hlut thiam ila. Sermon, Article, Fiamthu leh thu dang dang ziak theuh turin kan sawm cheu a,a ziak thei lote pawhin chhiar lamah tan ila theuh ang u.
    Mahni theihna zawnah insum loin kan thawh chhuak zel dawn nia. Mail a thawn theilote tan Address kan tarlanah hian min rawn thawn dawn ni a. Tin, MCF a rawn inkhawm thei lote tan pawh mahni awmna hmunah thu tha leh Sermon kan chhiar theihnan in contact number kha chiang takin min rawn pe ula awlsam takin i lo chhiar thei dawn a ni.
(Kan thulakna (source) hi ...Zoin (Internet),leh The Star,(etc,) a tang a ni e)
(He editorial hi “Zo kawtchhuah” a chhuah hmasak ber tuma Editor Pu B. Vanlalvula ziah a ni a, June 12 ZKC piancham pha phak lo thleng tur hriatreng nan kan rawn tarlang leh a ni. Editor) 
             

THO LA, I PATHIAN KO RAWH

Rev. Lalsawichhunga
   Jona kha Pathian tirh lohna lama a tlan tan tirh kha chuan a tluang ang reng hle a. A duhna lam pan tur lawng a remchang a, lawng mana a buai loh bakah upper class-ah ngat a chuang a. Thlipui leh tui fawn nasa tak kara lawng mite an thlaphan em em lai pawh khan tui takin a mu thei a. Lawng hotuin, “Tho la, i Pathian ko rawh” tiin a kai tho hial a nih kha. Milem be miin Pathian zawlnei muhil chu a kai tho hlauh zawk kha thil mak tak a ni.
Yangon bialtu pastor-a ka thut laiin kan thenawmah sorkar milian nupui zing tawngtai taima tak mai hi a awm a. An Buddhist danin a tawngtai zawh hian dar ri sin deuh hi a vaw ri rel rel thin a. Tuk khat chu a dar ri chuan, “Tho la, i Pathian ko rawh” min ti hian ka hre tlat mai. Chhun lamah kohhran hna tul tin reng thawkin ka vak chau lutuk  a, zing thawh ka harsat hle thin a. Ka thawh rualin kal chhuah thuai tulin min lo hmuak fo bawk nen; Pathian be hman lo va ka chhuah chang a lo awm fo tawh tih ka inhre chhuak ta a. Chumi tuk atang chuan tuk tinin hma takah thovin Pathian ka au ve leh ta a ni.
    Muslim ho hi ni tin vawi nga an tawngtai thin a. An tawngtai hunbi lo thlenin an biak in (Mosque) atanga laudspeaker-a an au luah luah laite hian “Tho la, i Pathian au ve ta che” tia hriatna nei kan awm em aw?  An hna tul tak kalsan leh dawr khar meuhva an inkhawm thin kan hmuh changte hian, kan inkhawm loh chhan chhuanlam fahrah  leh tling lo tak inhmuchhuak turin min chona ri a ni thei lawng maw?
Muhite kai tho tur leh Ama lam kan hawi lehna tur hian Pathian hian hmanrua a ngah hle a. Mi lungruh tak tihharh nan buaina leh harsatna chi hrang hrang, vanduaina leh chhiatna rap thlak tak pawh a hmang thei a. Mi rilru nem zawkte harhna tawk pawh a hria. Thu leh sacrament-te, hla leh tawngtainate hian mi tamtak a kai thovin a lam a hawi tir a, nunna thutakin a chawm thin. Amah hlat hret hrettute kohlet nan ring lo mite hial pawh hmanruaah a hmang mai a lo ni.
   Jona kha a tho nain Pathian a ko lo, a ring a tikhawng tlat. Mahse nghapui kaw chhung atang meuh chuan Pathian a au chul mai. Kei pawh khan thovin Pathian lo au duh ta lo ila, nung damin a rawng ka la bawl meuh ang em aw ka ti thin. Nang pawhin thova Pathian au ve tura hriatna chhete neiin au duh lo la enge I hmachhawn dawn i hria em? I huam em? Seol kaw chhung atangin ka au ve mai ang i ti cheu dawn em ni?
    Mana min leitu, nun pea min chhandamtu hian amah kan hawisan te, amah aia thil dang kan thlan zawk te hi a phal reng reng lo va. A chunga kan tih theih tawk ti lo va kan muthilh san hian thova, amah au tur leh a lam hawi turin, “Nang muhil !  meng la, Mithhi zing ata tho rawh, Tichuan Krista chuan a chhun eng ang che” (Eph. 5:14) tiin min la ko reng a ni.
“Lalpa, vantlang zingah i aw hre theiah min pui la; ka dam chhan, ka kumkhaw hla tur nang lo ni ber ang che.” Amen.
(He article hi Zo Kawtchhuah (2005) bu hnihna a Rev. Lalsawichhunga thuziak lak chhuah a ni. Editor)

Tuesday 3 June 2014

MCF TSUNAMI

Editorial
Khawvel thil thleng zinga rapthlak ber pawla sawi thin chu kum 2004 khan India tuifinriat tsunami (Indian Ocean tsunami) thlipui leh tuilet avangin mi 290000 an thi a, in leh lo tam tak a chhe bawk a ni. Pu Tsunami-a chet dan hi rapthlak tak a ni ringawt mai. Pu Tsunami-a hian dikna (justice) a hre lova, human right pawh a hre hek lo; tuma dan theih lohvin a duh danin a kal ngut ngut a ni ber mai. Kum 2011 March bawk khan Japan ramah Pu Tsunami-a avang vekin mi 15885 an thi leh a, building 272788 chuang a ti chhe leh a, chhungkaw tam tak a tihlum a, a sawi sa a, a tidarh a, nu leh pa, u leh nau nei lovin a siam a ni.

Chuti ang chuan, kum 2014 May-ah MCF chu Pu Tsunami-an zahngaihna nei miah lovin a rawn vaw darh a, a theih tawk na-in a sawi sa a, chu pawh chu duh tawk lovin a vaw hlum law law a, MCF chu a vui liam ta a ni (RIP). A rapthlak thin hle mai. He thil thleng rapthlak tak mai pawh hi mizo khawvelah chuan eng tikah mah a dai ngai tawh lovang.

Japan ram mipuite chuan beidawng mai lovin Pu Tsunami-a thil tihchhiat zawng zawngte chu siam that hna thawkin mipuite thlamuang taka an awm theih nan theih tawp chhuah tak meuhin an tungding leh a, an din thar leh a ni. Kei ni pawh Japan ram anga beidawng mai lovin Malaysia MCF hi kan siam that leh a, mipuite thlamuang taka awm thei turin leh innghahfakna ni thei turin theih tawp chhuah tak meuhin tan kan lak a tul a ni.

Chumi atan chuan nang leh kei hi kan pawimawh ber a ni. Malaysia MCF din thar leh tur hian Pastor leh EC te mawhphurhna chauh a ni mai lova, nang leh keia mawhphurhna a ni tih hi, i hre thar leh ang u! MCF hi tu ta nge? Tu nge pawimawh ber? MCF hi member zawng zawng theuhte ta a ni a, member zawng zawng theuhte hi kan pawimawh bera kan mawhphurhna a ni. Chuvangchuan, MCF tan hian nang malsawmna ni ang che.(Lalrinsanga) (Zo Kawtchhuah Vol.10//Issue 105     June 2014)   

Malaysia MCF Inkhawm

Malaysia MCF sunday inkhawm vawi 1-na chu May 18, 2014 zing dar 9:00 khan No.90-B, 1st floor, Jalan Alor, 50200, KL ah neih a ni a, Mi-127 kan inkhawm thei a ni. A vawi 2-na a tan May 25, 2014 Sunday zing dar 9:00 khan Radius International Hotel, M1 floor ah inkhawm leh a ni a, inkhawm Mi-132 kan ni. Rev. Lwan Maung a sermon. MCYF te hla mawi ri chuan mipui rilru a hneh hle. Kan inkhawm a nunga Thlarau thianghlim chenchilhna kan chang a ni ta ber.
   June 1,2014 Sunday 9:00am-12:00noon thleng Radius International Hotel ah ink
hawm leh tur a ni. Sacrament a awm ang. June thla chhunga piangte tan Pastor-in tawngtaisakna a nei bawk ang.

MALAYSIA MCF SUNDAY INKHAWM (June 1, 2014)
Inkhawm- mi-157, Thilpek-Rm.430, Sawma pakhat mi-10 hnen atangin-Rm.2835, Pu Zawntea te chhungkua hnen atangin Fellowship tan Rm.200, Missionary chawmna tan mi-38 ten thla tin an nikhat hlawh RM.50 pe turin an tiam.Lalpa hming chauh ropui rawh se. Sacrament buatsaih a ni a, June thla piangte tan tawngtaisakna Pastor-in a nei bawk. Thlarau thianghlim chenchilhna kan chang a mi tinten thinglung leh tih tak zetin LALPA chu kan fak a ni.

KEIMAHNI

Keyboard tana Sum thawh tura intiamte
1.Pu. Samuel Chanchinthahrilmawia Rm.200
2.Pu. Vanlalsawma     Rm.200
3.Nl. LC Sangi           Rm.200
4.Tv. Lalnunpuia        Rm.150
5.Tv. Vanlalfaka         Rm.150
6.Nl. ZT Sangi           Rm.100
7. Ramhmangaiha     Rm.100
8.Tv. Lalrinliana        Rm.100
9. Pu. Edenthara     Rm.100
10.Nl. Suzy             Rm.100
11.Pu. Lalrinsanga     Rm.100
12.Pi. Sikul Dinthangi    Rm.100
13.Tv. Lalkulhpuia         Rm.60
14.Tv. Lalkohkima         Rm.50
15.Tv. Laldingliana        Rm.50
16.Tv. C Lalhmuthara     Rm.50
17.Nl. Emily Pari        Rm.50
18.Nl. Zosiampuii       Rm.50
19.Pu. KVanlalnghaka Rm.50
20. Tv. Sangmawia     Rm.150
21. Tv. Matluanga      Rm.100
22. Tv. Lalhunnghaka  Rm.50
23. Tv. Zodina          Rm.50
24. Esther Sawmtei  Rm.100

Nl. Mamuani (Norway) chuan Malaysia MCF tan RM.1000 thawh turin a intiam a ni.

Malaysia MCF tana tanpuina pete
1. Pi Sikul Dinthangi        200
2. Rev. Lwan Maung        100
3. Pi Lalroruati                100
4. Pu Tuahkunga fapa      50
5. Pu Lalnunpuia te floor  150
6. Pu Mawia Khiangte      100
7. Pi Dingngheti               50
8. Pi Lalneipari                100
9. Pu Lalnunmawia te chhung(USA) 1750
10. Pu Hranglianzawna te chhung 200

Nau thar: Dt.20/05/2014 Thawhleh ni khan MMCF member zinga mi Pu Lalnunthara leh Pi Zaithanthuami ten fanu duhawm tak Susanah Vanlalnunsangi chu Hospital Kuala Lumpur (HKL) ah an nei a, ni 23 tlai khan damdawi in atangin dam takin an rawn chhuak.


MMCF Cameron Highlands ah bial fang

 Pathian khawngaihna zarah Date 29/5/2014 Thursday ni khan Rev. Lwan Maunga te nupa leh MCF Upa ten Cameron Highlands ah memberte tlawhin bialfan a ni. KL atangin chhun dar 12:30 ah Cameron Highlands panin kan chhuak. Tlai dar 4:30 ah Pathian zarah tluang takin kan thleng. Cameron Highlands a awm, rinna a kan unaute pawh Pathian khawngaihna zarah an lo dam tha a kan lawm hle.
     Tichuan zanriah dar 7:30 ah kan kil hova, kan ei tur te Pathian hnena malsawm tawngtaina Pu Hmingthanga'n min neih sak. Ei leh in tui hnai tak mai min buatsaihsaktu Cameron Highlands Unaute Lalpan a let tam takin malsawm mawlh rawh se.
     Zan inkhawm dar 8:40 ah kan tana, kan Pastor in min kai hruai. Hun hlan tawngtai Pu Hmingthanga'n min neih sak, in hmelhriattirna KL lam atang Pu K Vanlalnghaka'n a neih hnuin, Cameron Highlands lam atang Pu Mapuia'n min neih sak chhun zawm nghal bawk. Tichuan kan thawhlawm Pathian hnenah Pi Ziri'n min hlansak. Tawngtai rualna kan neih hnuin Pastor in Sam 117:1, 118:8-9 leh Mathaia 28:19-20 hmang in Pathian thuchah ropui tak min hrilh. Sermon a neih zawh  hnuin Lalpa zanriah kan kil ho. Tichuan thu puan tur awm te puan a nih hnuin hla kan sa a, Pastor malsawm tawngtainain kan inkhawm hun kan ti tawp. Inkhawm kan hlimin kan lawm tlang hle. Mi 19 kan inkhawm thei a, kan hlimin kan lawmawm tak meuh meuh a ni. Tichuan Branch tin ten nena kan in zawmna tinghettu ber chu Branch sumphut hi a ni a, Cameron Highlands Branch pawhin kan inzawmna a nghet zual sauh suah nan tiin April leh May thla tan sumphut pawh an pe nghal bawk. An chungah kan lawm hle. Lalpan Cameron Highlands a awm kan unau te malsawmin awmpui zel rawh se. Amen. (Reported  by K.Vanlalnghaka)

Pastor Hovin Bial Fang

     Bialfan 1-na 
    Malaysia MCF Pastor Lwan Maung leh hruaitu upa pahnihte chu 15/05/2014 Macota Cherus a awm memberte sawmna angin bial an han fang. Sawma pakhatte leh Malaysia MCF tan thilpekte an lo pe a Pathianin a let tam takin malsawmna ver leh rawh se.
    Pochong cell group meeting thu khawm chuan Malaysia MCF thlazar hnuaia awm tha an titlang a, 25/05/2014 inrin zan-ah bial han fang tura an beisei angin Pastor te nupa, Pu Singkhuma leh Pu Joseph Sai ten tlai dar 4 ah bial an han fang dawn a ni.
(chanchinbu a chhuah meuh chuan an lo fang tawh ang)
   Tumbuk branch 19/05/2014 thawhtan zan meeting thukhawm chuan Malaysia MCF EC kaihhruaina hnuaia awm an duh thu lungrual takin a passed a ni. Malaysia MCF hruaitute hnehah an rawn hriattir nghala a lawmawm kan titak zet a ni. Karleh lamah Pastor hovin bial an han fang dawn a ni. Cell group leh Branch dangte pawh aw an rawn neih veleha fang zel tur a ni.
   Bukit Bintang Cell group 21/05/2014 zan dar 9 inkhawm hlim takin an hmang a, mi 47 an inkhawm. Pathian thlarau thianghlim chenchilhna an changa inkhawm a nung hle.  Pudu Cell group pawh inkhawm a kal tluang zela Pastor Lwan Maung a rawn thlen hnuin vawi hnih a inkhawmpui  tawha Cell group lian tak pakhat a ni ve a ni.    

Bialfan 2-na 
Chhungpuia te floor
   May 25 zan khan Puchong cellgroup inkhawmah Pastor Lwan Maung, Pu Singkhuma leh Pu Joseph Saia ten an han inkhawm pui tawh a, May 26 zan khan  Tv. Chhuangpuia te floor (Imbi)-ah Pastor Lwan Maung, Pu Ngursaithuama, Pu Lalrinawma, Pu K. Vanlalnghaka leh Pu Zoremsiama ten inkhawmpuina an nei thei bawk a ni.
    May 27 zan khan Tumbuk Branch-ah Malaysia MCF puipate Pastor Lwan Maung, Pu Ngursaithuama leh Pu Josiah ten inkhawmpuina an han nei thei a Tumbuk MMCF te pawh an hlim hlein kan hria. Tumbuk branch hi branch dangte ang bawkin Branch tha tak, rinawm tak pakhat a ni a, Rorel an ngai pawimawh thin avangin hian KL MMCF hian a chhuang thin bawk reng a ni.
   Chutiang bawkin , AT Christian Family (NL. Ngurpuii leh Nl. Tetei te unau) tia kan hriat Klang a kan member awm khawmte pawn meeting-na neiin Malaysia MCF (MMCF)  nena thawkho turin thutlukna an siam a ni. Pathianin  AT Christian Family chu awmpuiin chakna pe zel rawh se. Kan inkungkaihna Pathianin tinghet zel se tih chu kan tawngtaina a ni.
    Hmun hla a kan Branch leh Cellgroup ten Malaysia MCF nena thawkho turin thutlukna  an rawn siam zela, chutia thutlukna fel fai tak nei tura thinlung neih tirtu  Lalpa hnenah lawmthusawinate, tawngtainate kan neih a tul a ni. Hma lam ke kan penna tur zelah Lalpa chakna rinchhanin huai tak leh chak takin A ram zauh nan thei tawp i chhuah tlang zel ang u tih kan insawm duh a ni.
 

Office Leh A Hnathawh

Malaysia MCF/MRO Office pawh a phuisui sawt hle a, rawn leng luh ve turin kan sawm a che u.  Office phone (03-214 2081) pawh thawhleh ni khan an rawn fit a, in rawn phone hun  nghakin kan awm reng e. MRO card siamte, card renew-te, lehkha xerox te kan tithei reng a ni.
    Office kawngkarpui bulah Door bell kan vuah a, door bell kha rawn hmet rik zauh chuan tlangval thekthawi tha tak nui seng chungin a rawn kal vat mai ang. Tu nge in rin?
  Office chu cheibawloin siam that zel a ni. A dang dang tih tur tha a lo awmzela reiloteah Office chhung pawh bungrua-in a khat leh mai dawn.
    MMCF leh MRO hi kal kawpin a memberte harsatna tawh chungchangah theitawp a chhuah zel a ni. Hruaitute hi an buai ve thei em ema a bik takin MRO coordinator hi a indaih lo thin hle. UN meeting a kal, lung in tang a kan, damlo a kalpui, UN ah lehkha thehlut duhte tan lehkha a ziahsak, man tawhte a tlan chhuak, hnathawhnaa hlawh an dawn lovin a buaipui, MRO project tan proposal ziakin a buaipui. Community danga mi pahnih thum thawh chu a mahin a mal beih a ngai thina a buai tih chu nep te a ni. Memberte zingah chhiah an tawhin thlanmual, damdawi in leh UN lamah dead certificate leh motor te chenin buaipui leh ngai bawk.  A hna hau takzia memberten kan hriat a tul hle a. Mahse chumi avangin harsatna kan tawhin tanpuina dil ngam lo khawpin kan awm loh ka beisei. In han phone ang a a lo hman lo hlauh palh chuan inhriatthiam theih nan kan ti a ni.
     MCF a kan awm khawm lai pawh khan damdawi in leh tul dang a awmin Pastor, Pu K. Vanlalnghaka, Pu Lalzuiliana, Secertary pawh nise a koh theih vek a ni kan tih kha. Kan ko ngam tur pawh a ni. Tunah pawh chu chu kan la kalpui zel. An ni kha MMCF/MRO tana tlawmngai taka thawk Fellowship/Orgranization peng tangkai takte zinga mi an ni tih kan hriat a tha. (Vol.07//Isseu 304        25 May 2014)