'

Monday 2 June 2014

Hmasawnna Rahbi

By: B. VL Vula

Zofate hi hi nitin hmasawnna rahbi rap chho zel tur kan nihzia chu sawi tam ngai lovin a takin ka hre thei ang. Zofate chauh pawh ni lo, khawvel mimir te hian hmasawnna rahbi rap turin an phu suau suau a nih hi maw. Mihring chang ni lovin tawng te pawh hian hma a sawn ve zel a, man pha tur chuan nitina tan kan lak thar zel a ngai a ni. Ngaiawh nia kan inhriat chhung chuan hma kan sawn lo tihna a ni a. 

Hmasawnna kawng zawh turin rahbi tam tak awm mahse, vawina kan tana pawimawh hmasa ber nia lang te hi i`n thlir thuak teh ang. Pathianin zofate chenna ram atan Kalay/Kabaw phaikuam leh tlangram chhengchhe tak, sathar te tualchaina hmun chu min pek miau avangin chhuahsan zai kan rel thei lo a nih hi maw. Kan ram leilung chhiat vang kher pawh ni lovin kan duh emaw duh lo emaw lam thlu thei lovin kan ram leilung chuan ram tha lehzual zawk pan turin min tir chhuak ta chuah chuah mai le. Kan ram chu ngaiin thlahlel hle mah ila, a chhungah kan thaw a ippik em avangin kan awm thei tawh lova, bu chung zelin ram dang kan pan ta a nih hi. Raltlan nih kan duh loh pawhin kan ni tho tho. Kan ramah kan dinhmun chepzia leh kan duh anga kan khawsak theih lohna te, mihring zalenna (human right) kan neih lohzia te atang hian raltlan chu kan ni. Kan nihna hian a hril chiang tawh a, khawvel hriat kan ni tawh. He raltlan kan nihna dinchhuahpui ngam apiang mi nihlawh an ni tawh mai a, duh lo tia iak iak te hi naktuka inchhir leh mai tur te kan ni. Kan ngaihdan arhmai tiat lekah hian I lungawi mai lo ang u. Kan ram dinhmun atanga ram tha lehzual kal tur chuan kum engemaw zat kan nghah a tul dawn a. Vawiinah awlsam taka kal theihna kawng lo inhawng hi zofate tan hmasawnna kawnga rahbi pawimawh ber te zinga mi ti ila kan tisual tampui lovang. 


Ngaihtuah teh, kum khat chhunga HAN khawpuia cheng lut zat leh tlangram ram chhengchhe taka cheng lut zat hi I chhut ngai em? Keini nge hmasawn zawk a, an (kan unau te) ni? He hmasawnna rahbi rap mek kan unau te hniakhnung hi kan zui ve a va hun ta em! He “raltlan” hi kan tana hmasawnna rahbi pawimawh hmasa ber a ni. Kan hun tawng hian hmasawnna rahbi rap chho zel turin kawng a hawng thar zel a. Mi ningkhawng hrepha ve tur leh mi nuih huna lo nui ve thei turin thiamna lamah ke kan pen a tul bawk. Lei let pa fapa ni thin kha ram changkangah chuan computer kan thiam ve hi a inphu ve tho. Thil engpawh ti dawn ila thiamna a thupui a, chu thiamna zingah chuan computer / Internet thiam hi kan tihmakmawh a ni. Miten Internet atangin nula an rim a, an titina hmun berah an nei a, chanchin thar te awlsam takin an chhiar a. Ram hla tak taka a mi te pawh hmun khata awm ang maiin an inkawm a, awlsam takin chanchin an inhriattira “khawvel hi a lo va zim ve” an tih laiin keini MCK bathlar vela kan la ding zum zut mai hi zawng, kan khawvel a la zau a ni. Kan hun awl neih chhun te hi I hmang thiam hram teh ang u. He rama kan awm chhung hian thiamna, a bik takin Internet lamah hian hma I la thar ang u. 

Kan ramah kan hawng emaw, ram dang kan kal chunzawm leh emaw pawh nise Internet thiam hi kan tan rahbi pawimawh a ni. Nitina kan hmasawnna tura rahbi pawimawh tak tak te zinga pawimawh ka tih zual “ram dang kal chhunzawm theihna tura kawng awm chhun raltlan nihna zedik tak kan tan ngam chuan kan ram, kan hnam, kan khawtlang leh kohhran te hian hma a sawn mai bakah kan chhungkuain a rah chu kan seng dawn a ni. Chumi rual chuan thi ve thei lo thiamna (Computer/Internet) kawng kan zawh hi kan tan hmasawnna rahbi pawimawh hmasa ber leh kawng awm chhun chu a ni.

He article hi MCF Clerk leh Zo Khawtchhuah editor hmasa ber B. Vanlalvul'an  November 7, 2007-a a ziak a ni.


Print this post

No comments:

Post a Comment